Kamusal İlişki Nedir? Bir Genç Yetişkinin Gözünden
Bir gün, İzmir’in o güzel sahilinde, yürüyüş yaparken birden aklıma geldi. Kamusal ilişki nedir diye sormak lazım. Hani hep duyduğum, bazen de fazla kafa karıştıran o kelime. Ama bir de kendime dedim ki: “Neyim eksik? Kamusal ilişkiyi, hem de İzmirli bir genç olarak, hiç olmadı eğlenceli bir dille anlatmak gerek.” Çünkü bu dünya üzerinde en azından bir kez herkesin düşündüğü ama bir türlü doğru düzgün anlamadığı şeylerden biri bu. Hadi gelin, beraberce anlamaya çalışalım.
Kamusal İlişki: Duygusal Beceriler mi, Toplumsal İletişim mi?
Bir sabah arkadaşım Mert’le buluşmaya karar verdik. Mert, o kadar fazla sosyal beceriye sahip ki bazen insan “Gerçekten insanlar böyle mi iletişim kuruyor?” diye düşünüyor. Kafede oturduk, kahvelerimizi yudumlarken birden aklıma geldi:
“Mert, sen kamusal ilişkiyi nasıl tanımlarsın?”
Mert bir anda kahvesinden bir yudum aldı ve şaşkın bir şekilde cevap verdi:
“Kamusal ilişki mi? O da ne? Hani o benim o kadar iyi olduğum sosyal beceriler mi?”
Hahaha! Mert’i biraz zor durumda bırakınca biraz daha ciddileşip konuyu açtım. Kamusal ilişki aslında, toplumsal ilişkilerdeki iletişim, etkileşim ve davranış biçimlerinin bir bütünü. Ama tabii, Mert’e anlatırken ben de şunu fark ettim: Kamusal ilişki aslında bir noktada her yerde karşımıza çıkıyor; ofiste, okulda, kafe ortamlarında, hatta pazarda bile!
Kamusal İlişkiyi Günlük Hayatta Nasıl Gözlemleriz?
Şimdi bir soruya daha geçelim: Kamusal ilişkiyi her gün nasıl gözlemleriz? İzmir sokaklarında, yazın sıcak bir gününde yürürken bunun çok iyi bir örneğiyle karşılaşıyoruz. Yanımdan biri geçti ve tanımadığım bu kişi, köpeğini yürütüyordu. Ama köpek, tam önümde başka bir köpekle karşılaşınca…
“Bunu buraya yapma!”
diye bağırdım içimden. Çünkü köpekler arasında da bir çeşit kamusal ilişki var değil mi? Ama ben fark ettim ki, insanlar da öyle! Sadece davranış biçimleri farklı, ama herkesin iletişim kurma şekli kendi toplumunda, çevresinde çok önemli.
Örneğin, bir marketteki kasiyerle kurduğun iletişim. Hani o an hepimizin içinde “Ben ne yapıyorum ya? 5 tane peynir almak için bu kadar mı kasiyerle iletişime girilir?” diye düşündüğü o anlar. O anda aslında iki kişi arasında, biri profesyonel diğeri günlük hayatın akışı içinde bir etkileşim yaşanıyor. İşte tam da bu! Kamusal ilişki, toplumdaki ilişkiler ve bu ilişkilerdeki becerilerin birleşimidir. İnsanlar bazen hiç tanımadıkları kişilerle bile samimi bir şekilde iletişim kurar.
Kamusal İlişki: Bazen Olmazsa Olmaz!
Bir başka örnek de, arkadaş ortamlarında yaşanır. Herkesin işte o takılma biçimi, birbirleriyle kurduğu farklı ilişkiler. Bir grup insanın bulunduğu bir mekanda, herkes kendi sosyal alanını korumaya çalışırken, birinin yanlış bir şey söylemesi, ortamdaki tüm dinamiği değiştirebilir. Mesela sen “Bunu bana nasıl söyledin ya?” diye tepki verirsin ve ortama bir gerilim gelir. Ama işte bu anlarda, insanlar genellikle özür dileyerek, bir tür düzeltme yapar. Bu da kamusal ilişkiyi tam olarak gösterir. Hangi ortamda, kiminle, nasıl iletişim kurduğuna dair sürekli bir denge arayışıdır.
Bunları düşündükçe, “Evet, bu sosyal beceriler hepimizi etkiliyor. Ama bazen işler komikleşebiliyor.” dedim. Mesela ben bazen sosyal ortamlarda gereksiz yere fazla düşünürüm, ama o sırada bir espri yapıp durumu rahatlatmaya çalışırım. Herkes güler, ama sonra ben yine o esprinin anlamını düşünürken, bir iç hesaplaşma başlar. Ah, şu kamusal ilişkiler!
Sonuçta: Kamusal İlişki Her Yerde
Kamusal ilişki aslında bir nevi sürekli olarak iç içe geçmiş bir sosyal beceri yığınıdır. Farkında olmadan, gün boyunca neredeyse her adımımızda kamusal ilişkiler kurarız. Bu bir markette kasiyerle ya da bir kafede garsonla yapılan sohbetten tutun da, arkadaşlar arasında yapılan “Acaba bunun altından kalkar mıyım?” türündeki diyaloglara kadar her şey olabilir.
Ve tabii ki, bu sosyal beceriler bazen komik bir hale gelebilir. Kamusal ilişkiyi anlamak demek, toplumla uyumlu bir şekilde yaşamayı ve etkileşimi yönetmeyi öğrenmek demektir. Yani, basit bir şekilde diyelim ki: Hayatınız boyunca insanlarla, bazen gülerek bazen de içsel hesaplaşmalarla kurduğunuz iletişimi nasıl yöneteceğinizi öğrenmeniz gerek.
Özetle: Kamusal ilişki nedir? Basitçe, herkesin içinde bulunduğu ortamla uyumlu bir şekilde iletişim kurma becerisidir. Tabii bu, bazen biraz kafa karıştırıcı, bazen de komik olabilir. Ama sonuçta hepimizin içinde bu becerinin çoktan var olduğuna eminim. Yeter ki doğru ortamı bulalım, gerisi gelir.
—
Kamusal ilişki üzerine bu kadar konuşmuşken, sosyal becerilerimi bir kez daha gözden geçireyim de, bir sonraki kafede tanımadık birine kahve ısmarlamadan önce biraz daha düşünmeyi unutmayayım!