Hanbeli Mezhebine Göre Abdest Nasıl Alınır? Bir Hikâyenin İçinde Temizlenmek
Sabahın ilk ışıklarıyla uyanmıştı Zeyd. Medine’nin tozlu yolları hâlâ gece serinliğini koruyordu. Ezan sesleri uzaklardan yankılanırken kalbinde bir huzursuzluk vardı; dün akşamdan beri aklını kurcalayan bir mesele… Hanbeli mezhebine göre abdesti doğru alıp almadığından emin değildi. O sırada kız kardeşi Leyla, elinde su testisiyle avluda göründü. Onların arasında her zaman ince bir denge olurdu: Zeyd aklıyla, Leyla ise kalbiyle düşünürdü. Bu sabah, o denge onları hem bilgiye hem de huzura taşıyacaktı.
—
Zeyd’in Sorusu: “Temizlik mi, niyet mi önce gelir?”
Zeyd testiden suyu aldı, avuçlarına döktü, sonra bir an durdu.
“Leyla,” dedi, “Hanbeli mezhebine göre abdestte niyet farz mı? Yoksa önce yıkamak mı gelir?”
Leyla gülümsedi, suyu taşırmadan yanına oturdu.
“Abi, sen hep bir plan yapmadan hiçbir işe başlamazsın. Ama bazen kalbin planın önüne geçmeli. Hanbeliler diyor ya, niyet olmadan abdest olmaz. Çünkü su sadece bedeni temizler, niyetse ruhu.”
Zeyd başını salladı. Hanbeli mezhebine göre abdestin ilk şartı, niyettir. Kalpte, Allah’a yönelme iradesi taşımayan bir temizlik, sadece fiziksel bir eylem sayılır.
O an anladı; bu sadece suyla arınmak değil, bir teslimiyet meselesiydi.
—
İlk Adım: Ellerle Başlayan Temizlik
Zeyd, Leyla’nın verdiği testiden su aldı. Önce ellerini bileklere kadar üç kez yıkadı.
Leyla, dikkatle izlerken “Bu sadece hijyen değil abi,” dedi. “Bir şey tutmadan önce ellerini temizliyorsun, sanki bütün dünyevi yükleri bırakıyorsun.”
Hanbeli mezhebine göre ellerin yıkanması sünnettir; ama kalbin hazırlığıdır da. Çünkü abdestin devamında yapılacak her hareket, bu ilk temizlikle başlar.
—
Ağız ve Burun: Nefesin de Arınması
Zeyd ağzına su aldı, üç kez çalkaladı. Ardından burnuna su çekti ve temizledi.
Bu aşamada Leyla fısıldadı:
“Hanbeliler der ki, ağız ve buruna su vermek farzdır, çünkü Peygamberimiz (s.a.v.) abdesti böyle almıştır.”
Zeyd içinden geçirdi: “Demek ki, nefes bile temizlenmeli. Çünkü nefes, insanın içinde gezinen ilk hayat.”
Burun ve ağız temizliği, Hanbeli mezhebinde abdestin ayrılmaz parçasıdır; sadece temizlik değil, bilinçli bir farkındalıktır. Her su damlası, zihni berraklaştırır.
—
Yüz, Eller ve Baş: Bedende Nurun Yansıması
Zeyd, yüzünü üç kez yıkadı. Ardından sağ kolunu, sonra sol kolunu dirseklerle birlikte üçer defa.
Hanbeli mezhebine göre her uzvun tam olarak yıkanması farzdır.
Kolun bir kısmı bile kuru kalırsa abdest eksik sayılır.
Leyla bir an sustu, sonra dedi ki:
“Senin ellerin hep çalışıyor, abi. Ama belki de abdestte onları yıkarken geçmişin izlerini de siliyorsun.”
Sonra Zeyd başını mesh etti. Hanbeli mezhebine göre başın tamamını bir defa mesh etmek farzdır. Ellerini önden arkaya doğru çekti, sonra tekrar öne getirdi.
“İşte,” dedi, “aklın, düşüncelerin de temizleniyor.”
Kulaklarını da meshetti; çünkü Hanbeli fıkhında kulaklar başın parçası sayılır.
Her dokunuşta sanki iç sesi sakinleşiyordu.
—
Ayaklara Gelince: Yeryüzüyle Temasın Saflığı
Son olarak ayaklarını bileklerle birlikte yıkadı.
Hanbeli mezhebi burada da netti: Ayaklar üç kez yıkanmalı, mesh yalnızca mest varsa geçerliydi.
Leyla suyu dökerken şöyle dedi:
“Toprakla bağın burada kuruluyor abi. Her adımında abdestin izini taşıyorsun artık.”
Zeyd baktı, ayaklarından süzülen su toprağı ıslatmıştı. Bu sade görüntü, iç dünyasında derin bir huzur yarattı.
—
Sonra Sessizlik: Abdestin Sonraki Hali
Abdest bitince ikisi de bir süre konuşmadı. Kuş sesleri arasında sadece suyun damlayışı duyuluyordu.
Zeyd yüzünü göğe kaldırdı:
“Leyla,” dedi, “meğer her hareketin bir anlamı varmış. Hanbeli mezhebi sadece kurallar öğretmiyor; kalbi de eğitiyor.”
Leyla gülümsedi,
“Evet abi, çünkü su sadece yıkanmak için değil; hatırlamak için de var.”
—
Hanbeli Mezhebine Göre Abdestin Özeti
1. Niyet kalpten yapılır, dil ile söylenmez.
2. Eller bileklere kadar üç kez yıkanır.
3. Ağız ve burun suyla temizlenir (farzdır).
4. Yüz, sonra kollar dirseklerle birlikte üçer kez yıkanır.
5. Başın tamamı bir kez mesh edilir, ardından kulaklar meshedilir.
6. Ayaklar bileklerle birlikte üç kez yıkanır (mest varsa mesh edilir).
7. Her adımda tertip (sıra) korunur; çünkü Hanbeli mezhebi bu sıralamayı farz kabul eder.
—
Bir Hikâyeden Fazlası
Zeyd o gün abdestini aldıktan sonra namaz kıldı. Ama asıl temizliğin suyla değil, farkındalıkla geldiğini hissetti.
Leyla’nın sözü kulaklarında yankılandı:
> “Abdest, sadece bedenin değil, niyetin de yıkanmasıdır.”
Belki de hepimizin unuttuğu şey buydu.
Bir su damlası, bir niyet, bir sessizlik…
Hepsi birleşince insan sadece temizlenmez — yeniden doğar.
—
Peki sen en son ne zaman abdestini sadece bedenin için değil, kalbin için de aldın?
Yorumlarda paylaş: Belki senin hikâyen de bir başkasına ışık olur.